Zakazy
dowodowe są niezwykle ważne w kontekście wprowadzania dowodów do procesu oraz
posługiwania się nimi w całym procesie dedukowania i wyciągania wniosków
podczas rozprawy, która ma za zadanie ustalić stan faktyczny i ukazać prawdę
oraz, co niezwykle istotne, ukarać sprawców danego czynu. Dlatego warto
wiedzieć jakie zakazy dowodowe występują oraz kiedy mogą być zastosowane.
Inicjatywa dowodowa
Jeśli chodzi
o sposób, w jaki wprowadza się dowód do procesu to może on przybierać różne
postaci. Natomiast pewne jest, że inicjatywę, a więc i prawo do zgłaszania
wprowadzenia dowodu do procesu sądowego mają nie tylko organy prowadzące, a
więc sąd, ale także osoby uczestniczące w postępowaniu, a więc strony –
prokuratura oraz oskarżony wraz z obrońcą. Warto jednak podkreślić, że za
każdym razem to sąd decyduje o wprowadzeniu dowodu do rozprawy, a więc może to
uczynić albo z urzędu, albo na wniosek którejś ze stron.
Zakaz dowodowy
Zakazy
dowodowe to normy prawne, które zabraniają przeprowadzenia dowodu w danej
sprawie z określonych z góry warunków. Zakazy dowodowe i wprowadzania takowych
do rozpraw są podyktowane między innymi ochroną godności i wolności człowieka czy
obroną tajemnicy państwowej, zawodowej czy osób blisko spokrewnionych z oskarżonym.
Wśród zakazów dowodowych możemy wymienić między innymi zakazy zupełne, które
zakazują przeprowadzenia dowodu na jakąkolwiek okoliczność oraz zakazy
niezupełne, które wydają takie zabronienie na daną okoliczność.
Zakazy zupełne
Do zakazów
zupełnych należą między innymi zasada niesądzenia jednej osoby za to samo
ponownie, nie występowania przeciwko wyrokom konstytuowanego ustalenia innych
organów sądowych czy zakaz dotyczący
dowodzenia czegokolwiek, co mogłoby wpłynąć na ujawnienie okoliczności
powołania przez sąd świadka koronnego.
Zakazy niezupełne
bezwzględne
To takie
zakazy, które nie mogą być uchylone. Tutaj mamy np. do czynienia z sytuacją
niemożności przesłuchiwania niektórych osób, np. księdza na okoliczność tego,
czego dowiedział się podczas spowiedzi, co jest zagwarantowaniem obywatelom
swobody wyznawania religii. Często w ich skład wchodzą także zakazy wymuszane
na świadku w sposób niezgodny z prawem podczas przesłuchania.
Dowiedz się więcej na:
Zakazy niezupełne
względne
To takie
zakazy, które odnoszą się do danej osoby tylko w części. Chodzi tu między
innymi o odmowę składania zeznań przez osoby bliskie oskarżonemu, jednak tylko
takie, które przewiduje ustawa. Tymczasem można przesłuchiwać osoby niebędące
już od jakiegoś czasu w związku z oskarżonym, mimo że w czasie popełnienia
przez niego przestępstwa były one związane z oskarżonym. Tak samo jest w
przypadku przesłuchiwania osób objętych tajemnicą zawodową, chyba że
odpowiednie władze zezwolą na jej zdjęcie z osoby odpowiadającej.
Kategoria
zakazów dowodowych jest oczywiście dużo bardziej bogata i aby ją omówić
należałoby się nad nią pochylić dużo bardziej, jednak ważne jest, aby
umiejętnie korzystać z przysługującego prawa i wykorzystywać zakazy dowodowe na
korzyść.